De term trauma wordt in de volksmond op diverse manieren gebruikt. Maar wat wordt in psychologische termen nu exact bedoeld met een trauma? Een trauma verwijst naar een zeer ingrijpende of schokkende ervaring waarbij sprake is van een feitelijke of dreigende dood, ernstige verwonding, (emotionele) verwaarlozing of seksueel geweld. Trauma kan hierin verwijzen naar een enkele of meerdere gebeurtenissen. Je hoeft deze niet altijd zelf ervaren te hebben, maar dit kan ook een gebeurtenis zijn waar je getuige van bent geweest of die je hebt vernomen van een naaste.

Bovenstaande definitie wekt soms de indruk dat het type gebeurtenissen dat tot een trauma kan leiden zeer vast gekaderd is en dergelijke gebeurtenissen altijd getekend zijn door een levensbedreigend en gewelddadig karakter. Dit maakt dat mensen die lijden aan een trauma hun klachten of ervaringen soms neigen te bagatelliseren; “Er zijn mensen die ergere dingen hebben meegemaakt, dus ik moet niet zeuren” of “Schouders eronder en gaan, iedereen heeft zo zijn moeilijkheden”. Bovenstaande definitie schetst duidelijke karakteristieken van gebeurtenissen die mogelijk tot trauma-gerelateerde klachten leiden, echter gaat het daarnaast ook voor een groot deel om de subjectieve ervaring hiervan – Hoe heb jij een dergelijke gebeurtenis ervaren? Wat versta jij bijvoorbeeld zelf onder schokkend of ernstig? Hoeveel impact heeft een gebeurtenis op jou gehad? Je kan je voorstellen dat wat een professioneel militair van de Special Forces als schokkend ervaart, behoorlijk kan verschillen van wat je buurvrouw, tenzij ook werkzaam bij de Special Forces, als schokkend bestempelt. Eenzelfde gebeurtenis zal dus voor de een wel en voor de ander niet tot trauma-gerelateerde klachten leiden. Maar zowel de buurvrouw als de militair kunnen beiden iets als traumatiserend ervaren. Kortom: neem jezelf en de signalen serieus.

Je kunt een trauma herkennen aan diverse klachten, waarbij gedacht kan worden aan: zichzelf opdringende herinneringen, flashbacks en nachtmerries; aanhoudend vermijdend gedrag van prikkels die doen denken aan die ingrijpende gebeurtenis; negatieve veranderingen in cognities en stemming – denk hierbij aan een negatieve gemoedstoestand, concentratieproblemen, schuldgevoelens en negatieve overtuigingen over zichzelf en anderen; en tot slot veranderingen in de arousal, waakzaamheid en reactiviteit, zoals overdreven schrikreacties, prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen. Herken jij deze klachten? Wellicht kamp je dan met een trauma.